Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821

Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος  Αντ/γος ε.α.

Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών.

Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.

Την ένδοξη ιστορία της εθνικής μας παλιγγενεσίας την έγραψαν πολλοί γενναίοι, με την παλληκαριά τους, με θυσίες και το αίμα τους, με τη ζωή και το θάνατό τους.

Είναι τα “λαμπρά παλληκάρια” που “μελετά” η Δόξα, κατά τον ποιητή, σε κορφές και ραχούλες, σε κάμπους και βουνά.

Αλλά το ’21 είναι η κατάληξη και το αποτέλεσμα αιματηρών επαναστατικών κινημάτων 400 χρόνων σκλαβιάς.

Άνθρωποι απλοί και εγγράμματοι, της γης και της θάλασσας, κληρικοί και λαϊκοί, ήρωες αφανείς και άγνωστοι οι πιο πολλοί, όσοι “πρωτοσπείρανε της λευτεριάς το σπόρο”.

Ανάμεσα τους και ένα πλήθος γυναικών, που αγωνιζόταν στο πλευρό των ανδρών, δίνοντας τα πάντα για την ελευθερία της Πατρίδας.

Γυναικών, που άλλοτε γίνονταν πρωτεργάτες της Νίκης και συχνά εξιλαστήρια θύματα της θηριωδίας των Τούρκων.

Η αχλύς του χρόνου θάμπωσε την προσφορά τους, με συνέπεια να γίνουν καθόλου ή ελάχιστα γνωστές στις σελίδες του βιβλίου της ιστορίας.

Μια τέτοια γυναικεία ηρωική προσωπικότητα και παρουσία στάθηκε και η ΦΑΙΔΡΑ ΠΑΠΑ, σύζυγος του Σερραίου μεγαλεμπόρου και Τραπεζίτη, Εμμανουήλ Παπά.

Ο Εμμανουήλ Παπάς είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία και η καρδιά του ήταν δοσμένη στο όραμα της ελευθερίας της πατρίδας. Γι’ αυτό και προσέφερε πρόθυμα τα πλούτη του στον αγώνα και αφήνοντας στα χέρια της γυναίκας του την πολυμελή οικογένεια’ τους, έγινε ο πρωτεργάτης της Επανάστασης στην Μακεδονία.

Γνώριζε καλά, πως μπορούσε να αναλάβει το πολυεύθυνο αυτό έργο, εφόσον μέσα στο αρχοντικό τους, στις Σέρρες, η σεμνή Φαίδρα κρατούσε στα χέρια της το στημόνι και το υφάδι, που ύφανε στον οικογενειακό τους αργαλειό, το φλάμπουρο της Φιλοπατρίας, και το εμπιστευόταν, ιερό φυλαχτό στις καρδιές των παιδιών τους.

Δώδεκα παιδιά είχε η οικογένεια, 9 αγόρια και 3 κορίτσια.

Δεν τους έλειπε τίποτα για να απολαμβάνουν τα πλούτη τους και την άνεση που μπορούσαν να τους εξασφαλίσουν.

Και όμως δεν υπολόγισαν τίποτα μπροστά στον αγώνα, για την ελευθερία της Πατρίδος. Κι όταν ήρθε η ώρα, ο Εμμανουήλ Παπάς έσπευσε να δώσει το “παρών” μαζί με τους τέσσερις (4) μεγάλους γιους του.

Η Φαίδρα έμεινε και πάλι μόνη, ταπεινή ιέρεια της οικογενειακής εστίας, αλλά και της εθνικής ιδέας.

— Ξέρω πως θα φανείς γενναία, ό,τι κι αν συμβεί της είπε, φεύγοντας ο άνδρας της.

Η Φαίδρα χαιρέτησε με σφιγμένη καρδιά σύζυγο και παιδιά, αποφασισμένη να σταθεί με γενναιότητα και σύνεση στο τιμόνι της οικογένειας που της απέμενε.

Καταφυγή της η προσευχή, για τους δικούς της και όλο το σκλαβωμένο γένος.

Την ενθαρρύνει και το μήνυμα του άνδρα της από το Άγιον Όρος,, που έγινε το κέντρο των πολεμικών του επιχειρήσεων :

“Κράτα γερά! Ο Αγώνας δεν χάθηκε. Θα συνεχιστεί. Αναχωρούμε με το καράβι του Βισβίδη στην Ύδρα…

Έχω μαζί μου τα τέσσερα μεγαλύτερα βλαστάρια μας.

Να ‘σαι περήφανη για τους γιούς μας. Να προσεύχεσαι και να μας περιμένεις…..” Αισιοδοξία και περηφάνια απέδιδε η επιστολή και χαρά και καμάρι γέμισε η καρδιά της Φαίδρας, για τους γενναίους που κατευόδωσε.

Όμως σε λίγο, ως κεραυνός εν αιθρία έφτασε το μήνυμα του θανάτου του συζύγου της, λίγο πριν φτάσει στο νησί της Ύδρας.

Στη θλιβερή είδηση ή ψυχή της γέμισε πόνο, αλλά και ανησυχία για ό,τι θα ακολουθούσε.

Γιατί ήξερε πως τώρα, αυτή θα πλήρωνε το τίμημα του ηρωϊσμού του πατέρα και των αδελφών τους. Ήταν γνωστή στους Τούρκους, πως όλη η οικογένεια ήταν εντεταλμένη στο επαναστατικό σώμα της Μακεδονίας, που καθυστέρησε τις Τουρκικές δυνάμεις στην Βόρεια Ελλάδα, με συνέπεια να οργανωθεί και να εκδηλωθεί η επανάσταση στην Πελοπόννησο.

Και όπως το περίμενε η γενναία Φαίδρα, σε λίγες μέρες, στις 8 Μαΐου Του 1821, σύρθηκε στην φυλακή μαζί με τις κόρες της και τα μικρότερα αγόρια της, τον Γιώργη 14 ετών, τον Αλέξανδρο 10 και τον Κωνσταντίνο 5, με εντολή του Σουλτάνου Μαχμούτ.

Η περιουσία τους λεηλατήθηκε.

Η διαταγή του Σουλτάνου ήταν η ποινή του θανάτου, για όλη την οικογένεια.

Χρόνια ολόκληρα σάπιζαν στη φυλακή, ζωντανοί νεκροί, μέχρις ότου ο Χρύσανθος, ως Πατριάρχης, κατόρθωσε το 1826 να μετατρέψει την ποινή, σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Τέλος το 1833 με την μεσολάβηση της ελληνικής κυβέρνησης η οικογένεια αφέθηκε ελεύθερη.

Έτσι :

— Ο Αναστάσιος, ο Αλέξανδρος και ο Αθανάσιος που διηύθυναν τις επιχειρήσεις στην Βιέννη, άδραξαν τα όπλα, όταν κηρύχθηκε η επανάσταση.

Ο Αναστάσιος πολέμησε με τον Υψηλάντη στη Μολδαβία και αργότερα στο Μεσολόγγι και ήταν ο μόνος που ευτύχησε να δει την λευτεριά. Πέθανε πάμφτωχος στην Πάτρα.

— Ο Αλέξανδρος σκοτώθηκε στο Μεσολόγγι, πολεμώντας με τον Μάρκο Μπότσαρη.

— Ο Αθανάσιος πολεμώντας στην Αταλάντη το 1827, πιάστηκε αιχμάλωτος και αποκεφαλίστηκε στη Χαλκίδα.

— Ο Ιωάννης βρήκε ηρωϊκό θάνατο στο Μανιάκι.

— Ο Δημήτριος και ο Γεώργιος, φονεύτηκαν από τους Τούρκους με τον δι’ αγχόνης θάνατο.

— Ο Νικόλαος σκοτώθηκε στο Καματερό το 1827, πολεμώντας στο Σώμα του Καραϊσκάκη.

— Ο Κωνσταντίνος που αποφυλακίστηκε στο 1826 σε ηλικία 12 ετών, είναι ο μόνος που επέζησε και μεγάλωσε.

Δεν γνωρίζουμε πότε και πως πέθανε η Φαίδρα.

Αδιαμφισβήτητα όμως θα μπορούσε να βεβαιώσει κανείς, πως το ήθος της έπλασε ήρωες, σύζυγο και παιδιά.

Οι μεγάλοι αγώνες ζητούν και μεγάλες καρδιές. Καρδιές που μπαίνουν σε μεγάλες θυσίες.

Ήταν οι γυναίκες που διακόνησαν, η κάθε μία από το μετερίζι της, την εθνική μας ελευθερία.

ΠΗΓΗ : Ορθόδοξο Χριστιανικό Περιοδικό “ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ”

Με εκτίμηση

Δημήτριος Μητρόπουλος