Ο ΠΛΑΤΩΝ

 

Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος  Αντ/γος ε.α. Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών. Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.

 

Ο Πλάτων (427 – 327 π.Χ.) ήταν Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Το έργο του που με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει διασωθεί ολόκληρο, άσκησε τεράστια επιρροή στην αρχαία Ελληνική φιλοσοφία και γενικότερα στη Δυτική Φιλοσοφική παράδοση, μέχρι και σήμερα.

Κύριος οικοδόμος της φιλοσοφίας, οδηγητής, είτε προάγγελος μεταγενεστέρων προβάσεών της, εμπνευστής, άμεσα η έμμεσα των σπουδαιότερων κοινωνικο-πολικών οραματισμών.

Ο Πλάτων, μεταξύ άλλων, έγραψε την Απολογία του Σωκράτη, η οποία θεωρείται ως μια σχετικά ακριβής καταγραφή της απολογίας του Σωκράτη, στη δίκη του, που τον καταδίκασε σε θάνατο.

Το Συμπόσιο όπου μιλάει για τη φύση του έρωτα, τον “Πρωταγόρα” όπου μεταξύ άλλων θεμελιώνεται θεωρητικά η αρχή της “πρόληψης”, που δεν λαμβάνει την ποινή ως απολύτως ανταποδοτική, τον Παρμενίδη και τον Θεαίτητο, όπου θεμελιώνει την αντικειμενικότητα του λόγου και της ιδέας, ενώ σε δύο μακρούς διαλόγους, την Πολιτεία και τους νόμους, περιέγραψε, μια κοινωνία τριών τάξεων :

(α) Οι ολίγοι, ηγεμόνες – βασιλείς, (β) Οι επίκουροι, μια κάστα πολεμιστών, (γ) Το πλήθος των ελευθέρων πολιτών, που δεν έχει καμία πρόσβαση στην εξουσία.

Στον 20ο αιώνα ο φιλόσοφος Κάρλ Πόππερ κατέκρινε την ιδανική πολιτεία του Πλάτωνα, ως ένα ολοκληρωτικό μόρφωμα. Κάτι τέτοιο δεν είναι κοινώς αποδεκτό, αφού ο Πλάτων δίνει βαρύτητα στην παιδαγωγική αξία του έργου και όχι στην πρακτική.

Ο Πλάτων περιέγραψε μια ιδανική ουτοπική κοινωνία, όπου θα είναι ξεκάθαρο ποιοί είναι άξιοι, να κυβερνήσουν και να πολεμήσουν.

Το σύνολο του έργου του, συχνά τον κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων παγκοσμίων προσωπικοτήτων όλων των εποχών, με τη μεγαλύτερη επιρροή, μαζί με το δάσκαλό του Σωκράτη και τον μαθητή του Αριστοτέλη.

Πληροφορίες για τη ζωή του Πλάτωνα αντλούμε κυρίως από αρχαίες βιογραφίες.

Σημαντικότερες θεωρούνται εκείνες του Απηλήιου, του Διογένη του Λαέρτιου και του Ολυμπιόδωρου.

Γεννήθηκε το 407 π.χ. στην Αθήνα ή κατά τον Διογένη, στην Αίγινα. Καταγόταν από εύπορη αριστοκρατική Αθηναϊκή οικογένεια. Πατέρας του ήταν ο Αρίστων, από το γένος του βασιλιά Κόρδου, και η μητέρα του η Περικτιόνη, επίσης από εύπορη οικογένεια.

Το πρώτο του όνομα ήταν Αριστοκλής, αλλά αργότερα ονομάστηκε Πλάτων, επειδή είχε ευρύ στέρνο και πλατύ μέτωπο.

Ο Πλάτων γνώρισε τον Σωκράτη σε ηλικία 20 ετών και έμεινε κοντά του, μέχρι τον θάνατό του, το 399 π.Χ.

Μετά τη θανάτωση του Σωκράτη παρέμεινε στην Αθήνα για περίπου 3 χρόνια και κατόπιν κατέφυγε στα Μέγαρα, κοντά στον συμμαθητή του Ευκλείδη και άλλους Σωκρατικούς.

Ύστερα γύρισε στην Αθήνα, όπου για 10 χρόνια ασχολήθηκε με τη συγγραφή φιλοσοφικών έργων, τα οποία φέρουν τη σφραγίδα της Σωκρατικής Φιλοσοφίας.

Βεβαιότητα υπάρχει για τα ταξίδια του, στη Σικελία και στην κάτω Ιταλία. Στον Τάραντα το 387 π.Χ. γνώρισε τους πυθαγόρειους, από την Φιλοσοφική σκέψη των οποίων επηρεάστηκε αποφασιστικά.

Στην αυλή του βασιλιά των Συρακουσών Διονυσίου του πρεσβυτέρου γνώρισε τον βασιλικό γυναικά δελφο Δίωνα, με τον οποίον συνδέθηκε φιλικά.

Η φιλία όμως αυτή προκάλεσε τις υποψίες του Διονυσίου για συνωμοσία, γι αυτό έδιωξε τον Πλάτωνα από τη Σικελία.

Στην Αίγινα οδηγήθηκε προς πώληση σε σκλαβοπάζαρο, όπου ο Κυρηναίος φίλος του Αννίκερις, εξαγόρασε την ελευθερία του.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα ίδρυσε τη φιλοσοφική σχολή του, την Ακαδημία (περ.387 π.χ.). Μέχρι τον 1ο αιώνα π.χ. Η Ακαδημία αποτελούσε το κέντρο της Πλατωνικής Φιλοσοφίας.

Στις αρχαίες βιογραφικές πηγές διακρίνονται ετερόκλητες κρίσεις για τον χαρακτήρα του Πλάτωνα, καθώς σε άλλες παρουσιάζεται ως σοφός, ενώ άλλες τον περιγράφουν ως υπερόπτη και ζηλόφθονα υπηρέτη των τυράννων, που σχεδίαζε εσφαλμένα την εικόνα του Σωκράτη και των σοφιστών.

Ο Γάλλος ιστορικός της Φιλοσοφίας Ζακ Σεβαλιέ τονίζει στο έργο του “ιστορία της σκέψης”, την κυρίαρχη παρουσία ή έστω ανταύγειες πλατωνικής φιλοσοφίας σε ολόκληρο το Μεσαίωνα και στην Αναγέννηση και στους Νεώτερους χρόνους, ενώ ο Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Γιάσπερ προβάλλει τον Πλάτωνα ως τον πρώτο από τους τρεις θεμελιωτές του φιλοσοφείν.

Ο Πλάτωνας πέθανε ήσυχα σε ηλικία 81ετών. Ερευνητές από την Ιταλία με επικεφαλής τον παπυρολόγο Γρατσιάνο Ρανόκια, μελετώντας πάπυρους με βιονικό μάτι, κατάφεραν να εντοπίσουν το ακριβές σημείο ταφής του Πλάτωνα στην “Ακαδημία”, σε κήπο πλησίον του “ναού των Μουσών.”

 

Πηγή : Βικιπαίδεια

 

Με εκτίμηση

Δημήτριος Μητρόπουλος