Ο ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΙΕΡΟΛΟΧΙΤΩΝ

(Διακόσια χρόνια από την Επανάσταση του 1821)

Γράφει ο Δημήτριος Μητρόπουλος, Αντ/γος ε.α. Επιτ. Υπαρχηγός ΕΛ.ΑΣ.

Πτυχιούχος Νομικής, Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών, Διπλωματούχος

CAM Λονδίνου, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων

Ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ ήταν στρατιωτικό σώμα που ιδρύθηκε από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στη Φωξάνη, πόλι στα όρια της Μολδαβίας με τη Βλαχία, στα μέσα Μαρτίου του 1821 και συγκροτήθηκε από εθελοντές σπουδαστές των ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού κυρίως.

Ήταν η πρώτη οργάνωση, ή στρατιωτική μονάδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και του Ελληνικού Στρατού γενικότερα.

Ο Υψηλάντης πίστευε πως οι νεαροί αυτοί θα μπορούσαν να αποτελέσουν την ψυχή του Στρατού του.

Γι’ αυτό τους ονομάτισε από το κλασικό όνομα του ΙΕΡΟΥ Λόχου ΤΩΝ Θηβών.

Στη Φωξάνη, μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης των ΙΕΡΟΛΟΧΙΤΩΝ οργανώθηκε μεγαλοπρεπής τελετή ορκωμοσίας,

κατά την Τσαρική εθιμοτυπία. Αμέσως μετά την ορκωμοσία ο Αλέξανδρος Υψηλάντης μίλησε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό και παρέδωσε τη Σημαία του Ιερού Λόχου, στον αρχηγό του Λόχου Γεώργιο Κατακουζηνό.

Στη συνέχεια οι Ιερολοχίτες παρέλασαν με βήμα στρατιωτικό τραγουδώντας πολεμικό θούριο, που είχε συγγράψει 20 χρόνια πριν ο Αδαμάντιος Κοραής, για την “Ταξιαρχία των ακροβολιστών της ανατολής” του Βοναπάρτη, που πολεμούσε στην Αίγυπτο και στην οποία Ταξιαρχία συμμετείχαν Έλληνες.

Στους πρώτους 120 Ιερολοχίτες, προστέθηκαν και άλλοι αργότερα φτάνοντας τους 400, ενώ η οργάνωση του σώματος αυτού ολοκληρώθηκε στο Τιργοβίτσι.

Οι άνδρες του Ιερού ΛΟΧΟΥ έφεραν ομοιόμορφες στολές ευρωπαϊκού τύπου φτιαγμένες από ολόμαυλη μαύρη τσόχα.

Διοικητής του ΙΕΡΟΥ ΛΟΧΟΥ διορίστηκε ο Γεώργιος Κατακουζηνός, πρώην ανώτερος αξιωματικός του Τσαρικού Στρατού ο οποίος σύντομα παραμερίστηκε από τον Υψηλάντη και υπασπιστής ο Αθανάσιος Τσακάλωφ συνιδρυτής της Φιλικής Εταιρίας.

Εκατόνταρχοι του Ιερού Λόχου, ήταν ο Σπυρίδων Δρακούλης, δραματικός ηθοποιός, από την Ιθάκη, ο Κωνσταντινοπολίτης Δημήτριος Σούτσος, αδελφός του ποιητή Αλεξάνδρου Σούτσου, ο Κεφαλλονίτης Λουκάς Βαλσαμάκης, ο Πελοποννήσιος Ανδρόνικος, ο Φαναριώτης Αλέξανδρος Ρίζος, γιος του Πρωθυπουργού της Μολδαβίας Ιακώβου Ρίζου Νερουλού, ο Ρίζος από τα Ιωάννινα και ο Χιώτης Ιωάννης Κρόκιας.

Ο ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΙΕΡΟΛΟΧΙΤΩΝ

Στη Φωξάνη, οι σπουδαστές που δεν είχαν καμία στρατιωτική εμπειρία άρχισαν να γυμνάζονται και να εκπαιδεύονται στην χρήση των όπλων και της λόγχης.

Η ορκωμοσία τους έγινε στο ναό της πόλης :

“Ως Χριστιανός ορθόδοξος

και υιός της ημετέρας

Καθολικής Εκκλησίας,

ορκίζομαι στο όνομα του

Κυρίου ημών Ιησού

Χριστού και της Αγίας

Τριάδας να μείνω πιστός

εις την Πατρίδα μου και εις

Θρησκεία μου.

Ορκίζομαι να ενωθώ με

όλους τους αδελφούς μου

Χριστιανούς δια την

ελευθερία της πατρίδας μας.

Ορκίζομαι να χύσω και

αυτήν την ύστερα ρανίδα

του αίματός μου υπέρ της

θρησκείας και Πατρίδος μου.

Να αποθάνω μετά των

αδελφών μου υπέρ της

Ελευθερίας της Πατρίδας

και της Θρησκείας μου.

Να φονεύσω και αυτόν τον

ίδιο τον αδελφό μου, εάν

τον εύρω προδότη της

Πατρίδος μου.

Να υποτάσσομαι στον υπέρ

της Πατρίδος μου αρχηγόν,

Να μη βλέψω εις τα

όπισθεν μου, εάν δεν

αποδιώξω τον εχθρό της

Πατρίδος και Θρησκείας μου.

Να λάβω τα όπλα εις κάθε

περίστασιν, ευθύς μόλις

ακούσω ότι ο Αρχηγός μου

εκστρατεύει κατά των

τυράννων και να

συγκαταφέρω άπαντας

τους φίλους και γνώριμούς

μου εις το να με

ακολουθήσωσιν.

Να βλέψω

πάντοτε τους εχθρούς μου

με μίσος και με

περιφρόνησιν. Να μη

παρατήσω τα όπλα προτού

να ιδώ ελευθέρα την

Πατρίδα μου και

εξολοθρευμένους τους

εχθρούς της.

Να χύσω το αίμα μου, ίνα

νικήσω τους εχθρούς της

θρησκείας μου ή ν’

αποθάνω ως μάρτυς δια

τον Ιησού Χριστόν.

Ορκίζομαι τέλος πάντων

εις το της Θείας

Μεταλήψεως φοβερόν

Μυστήριον ότι θα

υστερηθώ της Αγίας

Κοινωνίας εις την

τελευταία μου εκείνην

ώρα, εάν δεν εκτελέσω

απάσας τας υποσχέσεις, τας

οποίας έδωσα ενώπιον της

εικόνας του Κυρίου μας

Ιησού Χριστου”.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Η πρώτη μεγάλη μάχη (πλην διαφόρων μικρών μπλόκων), που επιλέγει να δώσει ο Υψηλάντης, είναι στην κωμόπολη του Δραγατσανίου, όπου είναι εγκατεστημένη ισχυρή φρουρά με ιππικό των Τούρκων.

Μετά από μια τριήμερη δύσκολη πορεία κάτω από πολύ κακές καιρικές συνθήκες, Ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ θα φτάσει απέναντι από το Δραγατσάνι, όπου θα στρατοπεδεύσει.

Την επόμενη ημέρα, 7 Ιουνίου 1821, θα ξεκινήσουν οι αψιμαχίες, προτού καταφθτάσει όλο το στράτευμα, με την αποτυχημένη επίθεση του ελληνικού ιππικού του Βασιλείου Καραβία.

Ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ, με επικεφαλής τον Νικόλαο Υψηλάντη, έσπευσε προς βοήθεια με 375 Αξιωματικούς και οπλίτες, αλλά η φυγή του τμήματος του Καραβία ανάγκασε τους Ιερολοχίτες, να πολεμήσουν μόνοι τους, χωρίς την υποστήριξη ιππικού.

Πριν προφθάσει ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ να σχηματίσει τετράγωνα, επιτέθηκε το τουρκικό ιππικό με αρχηγό τον Καρά Φέιζ και χώρισε το Λόχο στα δύο.

Οι Ιερολοχιτες πολέμησαν ηρωικά και έγραψαν μια ένδοξη σελίδα στη νεοελληνική ιστορία.

Οι απώλειες ήταν σημαντικές, οι εκατόνταρχοι, ο σημαιοφόρος του Λόχου, 25 Αξιωματικοί και 180 στρατιώτες έπεσαν νεκροί, ενώ 37 Ιερολοχίτες αιχμαλωτίστηκαν και στάλθηκαν στο Βουκουρέστι κι από εκεί στην Κωνσταντινούπολη, όπου αποκεφαλίστηκαν.

Στη κρίσιμη στιγμή της μάχης έφτασε ο Γεωργάκης Ολύμπιος ο οποίος διέσωσε τους υπόλοιπους, 136 συνολικά, μεταξύ των οποίων και ο αρχηγός, Νικόλαος Υψηλάντης και ο υπασπιστής του Ιερού Λόχου Αθανάσιος Τσακάλωφ, και τη σημαία του Λόχου, από το σημείο που είχε πέσει ο σημαιοφόρος.

Ο Νικόλαος Υψηλάντης σώθηκε τυχαία από έναν φιλέλληνα Γάλλο αξιωματικό, που τον ανέβασε στο άλογό του.

Σας ευχαριστώ

Δημήτριος Μητρόπουλος