ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ ΑΘΗΝΩΝ
Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος Αντ/γος ε.α. Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών. Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.
Αρχοντικό συνεδριακό κέντρο που χτίστηκε τη δεκαετία του 1880, για τους πρώτους ολυμπιακούς αγώνες. Το Ζάππειο Μέγαρο είναι ένα από τα πιο επιβλητικά κτίρια της Αθήνας. Χρηματοδοτήθηκε από τον Ευάγγελο Ζάππα, θεμελιώθηκε το 1874 και ολοκληρώθηκε το 1888. Υπήρξε από νοσοκομείο μέχρι αποθήκη και Στρατώνας, αλλά και ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός Αθηνών του ΕΙΡ. Γκρεμίστηκε και ξαναχτίστηκε.
Πως ξεκίνησε η κατασκευή του.
Η ιδέα για την κατασκευή του κτιρίου οφείλεται στον εθνικό ευεργέτη Ευαγγέλη Ζάππα (1880-1865), ο οποίος με τη Διαθήκη του της 30ης Νοεμβρίου 1859, το προόριζε ως έδρα των Ολυμπίων Αγώνων, που θα ήταν μία αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων της αρχαιότητας, όχι όμως σε αμιγές αθλητικό επίπεδο, αλλά θα περιελάμβαναν βιομηχανικούς, καλλιτεχνικούς και πνευματικούς διαγωνισμούς.
Έτσι λοιπόν έστειλε υπόμνημα στις αρχές του 1856 και διατυπώνει πρόταση του, για διοργάνωση Αγώνων στην Αθήνα, στις 25 Μαρτίου 1857. Ο Ζάππας αναλάμβανε τα έξοδα αυτών, καθώς και την ανέγερση ενός Ολυμπιακού κτηρίου, όπου θα γινόταν η έκθεση των δειγμάτων της ελληνικής τέχνης και βιομηχανίας, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως μουσείο με αρχαιότητες και ξένους επισκέπτες. Έσπευσε επίσης να στείλει και 2.000 Φλορίνια, για τα έξοδα των Α’ ολυμπίων.
Τα επόμενα δύο χρόνια είχε τακτική επαφή με τον εκπρόσωπο, Υπουργό Εξωτερικών της Ελληνικής Κυβέρνησης, Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή, ο οποίος συνέτεινε και αυτός στην τελική διαμόρφωση του θεσμού.
Πόσο κόστισε η κατασκευή του.
Αρχιτέκτονας του Ζαππείου είναι ο Δανός Θεόφιλος Χάνσεν (1813-1891 ), ο οποίος στηρίχτηκε στο αρχικό σχέδιο του Φρανσουά Πουλαντζέ (1807-1875). Το συνολικό ποσό της κατασκευής του έφτασε, τα δύο εκατομμύρια χρυσές δραχμές. Τα αγάλματα του Ευαγγελίου Ζάππα, έργο του Ιωάννη Κόσσου (1884) και του Κωνσταντίνου Ζάππα (1887), έργο του Γεωργίου Βρούτου, υψώνονται στα δύο άκρα της κυρίας εισόδου του μεγάρου. Το Ζάππειο Μέγαρο στη ροή του χρόνου. Μία από τις σημαντικές ημερομηνίες για την ιστορία του Ζαππείου είναι η 19η Αυγούστου 1858, ημέρα που δημοσιεύεται το Βασιλικό Διάταγμα “περί συστάσεως των Ολυμπίων” και μετά τα επίσημα εγκαίνια που έγιναν με πανηγυρικό τρόπο, την 20η Οκτωβρίου του 1888, παρουσία του βασιλιά Γεωργίου του Α’ και του Κωνσταντίνου Ζάππα.
Στα εγκαίνια, που έγιναν, παρουσία και του βασιλιά Γεωργίου Α’, ο οποίος στη σύντομη ομιλία του τόνισε, ότι όλοι οι Έλληνες με υπερηφάνεια και χαρά “βλέπουν το αποπερατούμενον έργον, το οποίο, θέλει συντελέσει, ώστε να εισέλθη η Ελλάς εις στάδιο πλουτοφόρου εργασίας, εκ της οποίας εξαρτάται η ισχύς και το μεγαλείο της Πατρίδος”.
Αμέσως μετά, ο γηραιός Κωνσταντίνος Ζάππας σηκώθηκε από τη θέση του και με φωνή παλλόμενη από συγκίνηση, είπε μεταξύ των άλλων.
“Ο αρχηγέτης της οικογενείας μου, ο αγαπητός μου αοίδιμος Ευαγγέλης απεφάσισεν εξ εμπνεύσεως κλασσικής, να επαναφέρη εις την Ελλάδα τους αρχαίους χρόνους των Ολυμπιακών Αγώνων, υπό τους όρους και τις συνθήκες της σύγχρονης ζωής “και κατέληξε ως εξής”. Περιχαρής και εύελπις παραδίδω το συντελεστέν έργον εις το έθνος, ευχόμενος αυτώ τα κράτιστα”.
Στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1898 φιλοξενούνται στη κυκλική αίθουσα του, τα αγωνίσματα της ξιφασκίας, ενώ στους Β’ Διεθνείς Ολυμπιακούς Αγώνες (1906), η έλλειψη υποδομών και εγκαταστάσεων οδήγησε στη χρήση του, ως “Ολυμπιακού Χωριού”.
Εξάλλου, από το 1936 και για 40 χρόνια φιλοξένησε τον πρώτο κρατικό ραδιοφωνικό σταθμό της χώρας.
Το 1940 μετασκευάζεται σε νοσοκομείο, τον επόμενο χρόνο επιτάσσεται από τον γερμανικό στρατό κατοχής, στη συνέχεια μετατρέπεται σε αποθήκη και κατόπιν σε στρατώνα (1944), ενώ πλήττεται και από βομβαρδισμούς στα Δεκεμβριανά.
Μεταπολεμικά συζητείται η κατεδάφισή του.
Ευτυχώς, το 1960 πραγματοποιήθηκε γενική επισκευή. Η τελευταία ανακαίνιση, έγινε ενόψει των ολυμπιακών αγώνων του 2004 και ολοκληρώθηκε το 2007.
Η μέχρι τώρα πολύχρονη παρουσία του στο κέντρο της Αθήνας, το ανέδειξε στο αρχαιότερο μνημείο της πόλης μας και σε σημείο αναφοράς για τον πολιτισμό, την Οικονομία και τον Αθλητισμό, άρρηκτα συνδεδεμένο με την σύγχρονη Ιστορία μας.
Δεύτερη ζωή, για την αίγλη του Ζαππείου. Μια από τις αισιόδοξες ειδήσεις είναι, ότι ένα από τα πιο παλιά και αγαπημένα στέκια της Αθήνας, η Αίγλη Ζαππείου, θα επαναλειτουργήσει. Η Αίγλη Ζαππείου, που περιλαμβάνει το αναψυκτήριο, τον χώρο εκδηλώσεων και τον κινηματογράφο, έχει μακρά ιστορία που ξεκινάει από τον 19ο αιώνα, έχοντας κατασκευαστεί το 1904.
Στις αρχές του 20ου αιώνα το “Ζυθεστιατόριον η Αίγλη” συνδέθηκε με την Αθήνα της Belle epoque και των Βαλκανικών Πολέμων, στην εποχή του Μεσοπολέμου και στα μεταπολεμικά χρόνια λειτούργησε, ως κοινωνικός – Δημόσιος χώρος, ενώ το 1910 εγκαινιάστηκε ο κινηματογράφος της Αίγλης, που υπήρξε ένας από τους πρώτους θερινούς της Αθήνας.
Τέλη του 1980 – αρχές 1990 ο επιχειρηματίας Λάκης Ραπτάκης εξασφάλισε την παραχώρηση του ακινήτου, το οποίο ανακαίνισε και μετέτρεψε σε σημείο αναφοράς της κοσμικής Αθήνας της εποχής με τους μόνιμους θαμώνες του χώρου να περιλαμβάνουν την Αλίκη Βουγιουκλάκη, τη Ζωή Λάσκαρη και την Ειρήνη Παπά.
Η Αίγλη, “το πλέον απολαυστικό κέντρο των Αθηνώ”, σύμφωνα με το μοτό διαφήμησις της εποχής, αποτελούσε μόνιμο τόπο συνάντησης ιδεών, λογίων, καλλιτεχνών και κατοίκων από όλη την Αθήνα.
Πηγή : Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ – Πολιτιστικά – www.nafrtemporiki.gr,
Με εκτίμηση
Δημήτριος Μητρόπουλος